Drzwi antypaniczne: Jak działają, wymagania, przepisy

• Drzwi antypaniczne: Czym są i jak działają
• Bezpieczna ewakuacja w przepisach
• Wymagania dotyczące drzwi ewakuacyjnych
• Drzwi antypaniczne, a bezpieczeństwo antywłamaniowe
• Montaż i konserwacja drzwi antypanicznych
• Wybór odpowiednich drzwi antypanicznych
• Drzwi antypaniczne a przepisy budowlane
• Koszt drzwi antypanicznych
• Możliwość szybkiej ewakuacji w przypadku zagrożenia może ratować życie !!!
• Funkcje Antypaniczne (E / D / B / C)
• Funkcja Antypaniczna E
• Funkcja Antypaniczna D
• Funkcja Antypaniczna B
• Funkcja wymuszonego zamknięcia Antypaniczna C
• Podsumowanie

Bezpieczeństwo jest jednym z kluczowych aspektów życia codziennego. Właściwe zabezpieczenie budynków mieszkalnych i użytkowych przed potencjalnym zagrożeniem jest niezbędne dla utrzymania poczucia bezpieczeństwa. Drzwi antypaniczne spełniają ważną rolę w tym procesie, gwarantując szybką i bezpieczną ewakuację w przypadku zagrożenia. W tym artykule przedstawimy, jak działają drzwi antypaniczne, jakie są wymagania i przepisy dotyczące ich stosowania oraz jak można je wdrożyć, aby zapewnić optymalne bezpieczeństwo.

Drzwi antypaniczne: Czym są i jak działają

Drzwi antypaniczne są specjalnym rodzajem drzwi, które mają za zadanie ułatwić ewakuację z budynków w sytuacji zagrożenia. Działają one na zasadzie specjalnego zamka przeciwpanicznego, który umożliwia otwarcie drzwi bez potrzeby używania klucza lub innych narzędzi. Najbardziej charakterystycznym elementem drzwi antypanicznych jest drążek naciskowy lub listwa naciskowa, które zastępują tradycyjną klamkę. Drzwi z takim zamkiem powinny otworzyć się zawsze, gdy wywierany jest nacisk na drążek lub listwę.

W sytuacji zagrożenia, takiej jak pożar, zamknięte drzwi mogą stanowić przeszkodę dla ewakuacji. Drzwi antypaniczne, dzięki swojemu mechanizmowi, eliminują tę przeszkodę i umożliwiają szybkie otwarcie drzwi bez potrzeby używania klucza lub innych narzędzi.

Drzwi antypaniczne występują w różnych wariantach, mogą być mechaniczne, z automatycznym ryglowaniem, z napędem elektrycznym, a także z różnymi rodzajami drążków naciskowych. Wybór odpowiedniego rodzaju drzwi zależy od specyfiki budynku i oczekiwań użytkowników.

Bezpieczna ewakuacja w przepisach

Pożar jest jednym z najbardziej niebezpiecznych zagrożeń dla życia i zdrowia ludzi. Aby zapewnić najwyższy poziom bezpieczeństwa, budynki muszą spełniać określone standardy przeciwpożarowe. W Polsce, obowiązujące przepisy dotyczące ewakuacji znajdują się w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2019 poz. 1065 z późniejszymi zmianami).

Wyjścia z pomieszczeń na drogi ewakuacyjne powinny być zamykane drzwiami. Drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne z pomieszczenia, w którym może przebywać jednocześnie więcej niż 300 osób oraz drzwi na drodze ewakuacyjnej z tego pomieszczenia, powinny być wyposażone w urządzenia przeciwpaniczne.

Wymagania dotyczące drzwi ewakuacyjnych

Oprócz posiadania zamka przeciwpanicznego, drzwi służące do ewakuacji muszą spełniać określone wymogi dotyczące:

• Sposób otwierania - drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne z budynku przeznaczonego dla więcej niż 50 osób powinny otwierać się na zewnątrz. Wymaganie to nie dotyczy budynku wpisanego do rejestru zabytków.

• Wymiary - łączna szerokość drzwi w świetle, stanowiących wyjścia ewakuacyjne z pomieszczenia, powinna być obliczana proporcjonalnie do liczby osób mogących przebywać w nim równocześnie, przyjmując co najmniej 0,6 m szerokości na 100 osób. Najmniejsza szerokość drzwi w świetle ościeżnicy powinna wynosić 0,9 m, a w przypadku drzwi służących do ewakuacji do 3 osób - 0,8 m.

Drzwi antypaniczne, a bezpieczeństwo antywłamaniowe

Drzwi antypaniczne muszą zarówno umożliwiać szybką ewakuację, jak i zabezpieczać budynek przed włamaniem. Nowoczesne wielopunktowe zamki antypaniczne, takie jak BMH 72/65/9 PANIC, umożliwiają łatwe i bezpieczne otwarcie drzwi od wewnątrz przez naciśnięcie klamki, zapewniając jednocześnie wysoką klasę odporności na włamanie.

Do otwarcia drzwi od zewnątrz potrzebny jest klucz lub w przypadku zamków elektrycznych, wybrane urządzenia dostępowe z przełącznikiem bezpotencjałowym, takie jak pilot, brelok czy czytnik linii papilarnych.

Montaż i konserwacja drzwi antypanicznych

Podczas montażu drzwi antypanicznych należy pamiętać o kilku kluczowych kwestiach, które wpłyną na ich funkcjonowanie i bezpieczeństwo użytkowania:

• Montaż zgodnie z instrukcją - należy ściśle przestrzegać instrukcji montażu drzwi antypanicznych oraz zamek przeciwpanicznych. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z producentem lub autoryzowanym serwisem.

• Regularna konserwacja - drzwi antypaniczne oraz zamki przeciwpaniczne powinny być regularnie konserwowane, aby zapewnić ich niezawodność i długotrwałe działanie. Warto pamiętać o smarowaniu mechanizmów oraz sprawdzaniu ich pracy.

• Kontrolowanie stanu drzwi - regularne kontrolowanie stanu drzwi antypanicznych oraz zamków przeciwpanicznych pozwoli na szybką reakcję w przypadku uszkodzeń czy zużycia elementów.

Wybór odpowiednich drzwi antypanicznych

Wybór odpowiednich drzwi antypanicznych zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj budynku, liczba osób, które mają być ewakuowane, czy specyfika zagrożeń. W zależności od rodzaju budynku, w którym mają być zainstalowane drzwi antypaniczne, można dobrać odpowiedni rodzaj drzwi oraz zamka przeciwpanicznego. Dla budynków użyteczności publicznej, takich jak szkoły, szpitale czy centra handlowe, zalecane są drzwi z wysoką klasą odporności na włamanie oraz wytrzymałością ogniową.

Znając potencjalną liczbę osób, które mają być ewakuowane, można dobrać odpowiednią szerokość drzwi oraz rodzaj zamka przeciwpanicznego. W przypadku budynków narażonych na szczególne zagrożenia, takie jak pożary czy ataki terrorystyczne, warto zainwestować w drzwi antypaniczne z dodatkowymi funkcjami, takimi jak odporność na wybuch czy specjalne zamki zapobiegające włamaniom.

Drzwi antypaniczne a przepisy budowlane

Zastosowanie drzwi antypanicznych w budynkach jest uregulowane przepisami budowlanymi. Przed zainstalowaniem drzwi antypanicznych warto sprawdzić, czy spełniają one wymagania przewidziane w obowiązujących przepisach.

Drzwi antypaniczne oraz zamki przeciwpaniczne powinny być zgodne z obowiązującymi przepisami, zarówno pod względem wymiarów, jak i funkcjonalności. Warto sprawdzić, czy drzwi antypaniczne oraz zamki przeciwpaniczne posiadają odpowiednie certyfikaty i atesty, potwierdzające ich jakość oraz zgodność z przepisami.

Koszt drzwi antypanicznych

Koszt drzwi antypanicznych zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj drzwi, zamek przeciwpaniczny, materiały użyte do produkcji oraz dodatkowe funkcje. Występują one w różnych wariantach, co wpływa na ich cenę. Drzwi z mechanizmem elektrycznym będą zazwyczaj droższe niż te z mechanizmem mechanicznym.

Materiały użyte do produkcji drzwi antypanicznych oraz zamków przeciwpanicznych również wpływają na ich cenę. Drzwi wykonane z wytrzymałych materiałów, takich jak stal czy aluminium, będą zazwyczaj droższe niż te wykonane z tańszych materiałów. Dodatkowe funkcje, takie jak odporność ogniowa czy wytrzymałość na wybuch, mogą podnieść cenę drzwi antypanicznych.

Możliwość szybkiej ewakuacji w przypadku zagrożenia może ratować życie !!!

Podczas dużych zgromadzeń, wybuchu pożaru, dymu czy innych sytuacji awaryjnych, wtedy panika może szybko rozprzestrzeniać się wśród ludzi. W takich okolicznościach, kluczowe jest zapewnienie szybkiego i nieskomplikowanego sposobu ucieczki. Zamknięte drzwi, w takim scenariuszu, mogą stanowić śmiertelną pułapkę. Okucia antypaniczne stanowią elementy ułatwiające natychmiastowe otwarcie drzwi ewakuacyjnych w sytuacjach awaryjnych, takich jak pożar czy panika. Wszystkie zamki i dodatkowe elementy tego typu różnią się strukturą, ale mają jedną wspólną właściwość. Ich konstrukcja umożliwia bezzwłoczne opuszczenie budynku bez konieczności korzystania z klucza. Okucia te znajdują zastosowanie m.in. w hotelach, szkołach, biurach oraz obiektach użyteczności publicznej. Jakie funkcje pełnią te okucia? W zależności od konkretnych potrzeb, istnieją różne funkcje antypaniczne.

Funkcje Antypaniczne (E / D / B / C)

Aby poprawnie zrozumieć funkcje zamków antypanicznych musimy, podać na początku dokładny opis elementów zamków i drzwi, biorących udział z zamykaniu i otwieraniu; ogólnie mówiąc drzwi:

- strona zewnętrzna drzwi - strona drzwi od której ma być chroniony budynek. Można założyć (ale nie jest to warunek konieczny), że gdy mówimy o drzwiach wejściowych do budynku jest to strona od zewnątrz budynku - pociągając drzwi do siebie (warunek konieczny w drzwiach przeciw panicznych) otwieramy drzwi i umożliwiamy dostęp do budynku.

- strona wewnętrzna drzwi (strony zagrożenia) - strona „ciepła” czyli miejsce gdzie znajdują się ludzie „w zamknięciu” i aby ewakuować się na zewnątrz budynku należy „naprzeć” na drzwi(najpierw nadusić na klamkę lub nacisnąć system otwierania drzwi), aby otworzyć je na zewnątrz.

- rygiel - element zamka znajdujący się na czole zamka w charakterystycznym trójkątnym kształcie, umożliwia zatrzasnąć drzwi. Rygiel blokowany jest o zaczep zamka w ościeżnicy drzwi, jednocześnie blokuje drzwi. W momencie otwarcia, należy rygiel schować do wnętrza zamka - robi się to zazwyczaj naduszając na klamkę, ale jest jeszcze kilka innych sposobów np.: przekręcając kluczem pół obrotu, w kierunku otwarcia zamka lub wduszając drążek zamka panicznego, od wnętrza drzwi itp. Rygiel wykonuje funkcję: ryglowania i odryglowania ale skala zabezpieczenia rygla jako „zabezpieczenie antywłamaniowe” jest niewielka. Tą funkcję wykonuje zasuwka/zapadka zamka.

- drążek - element systemu antypanicznego; jego głównym celem jest odbezpieczenie zamka, otwarcie drzwi w intuicyjny sposób lub siłowy. Sposób intuicyjny - klamka jest „małym elementem” w stosunku do całego rozmiaru drzwi, w przypadku paniki może się zdarzyć, że człowiek swoją ręką może „nie trafić w klamkę” podczas otwierania drzwi i drzwi pozostaną zamknięte; następnie tłum może napierać na drzwi, których nie otwarła pierwsza osoba. Dlatego wymyślono drążek do otwierania drzwi, ma on dwie funkcje:

• podczas codziennego użytkowania zastępuje klamkę, wystarczy położyć na nim rękę i naprzeć na drzwi, a drążek ustąpi sile i zamek się odrygluje, a drzwi otworzą.
• sposób otwarcia drzwi - siłowy, drzwi są zamknięte, ludzie napierają na zamknięte drzwi (nawet tyłem) to wywiera nacisk na drążek, jakąkolwiek częścią ciała lub jakimś przedmiotem, który zostanie oparty o drążek - efekt: spowoduje to otwarcie zamka i drzwi.

- listwa naciskowa - zasada działania identyczna jak w przypadku drążka jednakże listwa jest bardziej estetyczna, zastosowanie systemu: listwa czy drążek zazwyczaj podejmowane jest przez inwestora lub wymuszają to organy władzy ze względu na charakter danego pomieszczenia/drzwi.

- sprzęganie - wewnątrz zamka producenci stosują mechanizm, który umożliwia niezależne otwarcie drzwi od zewnątrz i wewnątrz drzwi (w klasycznych zamkach system działa jednocześnie z wewnątrz i zewnątrz). Samo sprzęganie następuję np.: po włożeniu klucza do wnętrza wkładki bębenkowej. Klucz obracając się we wkładce, otwiera zamek i drzwi z zewnątrz. Ale samo sprzęganie może następować także przez inne mechanizmy zamka. W tym artykule skupimy się na słowie „sprzęganie” a nie jego bezpośrednim mechanicznym wykonaniu tego procesu. Reasumując - sprzęganie powoduje możliwość otwarcia.

- zasuwka zamka/zapadka - funkcja pełnego zabezpieczenia drzwi w procesie antywłamaniowym. Zasuwka/zapadka jest to element zazwyczaj metalowy (ale może być także pokryty tworzywem lub innym materiałem). Jest zbudowany jako element typu odlew, ale może być także dodatkowo wzmocniony elementami zwiększającymi jego odporność na włamanie. Jest zamontowana tak samo jak rygiel od czoła zamka a jego działanie wymusza wkładka bębenkowa. Obracając kluczem we wkładce elementy wewnętrzne wkładki wysuwają rygiel na zewnątrz zamka blokując zamek o zaczep umieszczony w ościeżnicy. Zasadniczo drzwi antypaniczne mają podstawową funkcję antywłamaniową i stosuje się pojedynczy rygiel jednakże w zakresie zabezpieczeń drzwi i podnoszenia wartości bezpieczeństwa stosuje się więcej rygli, albo systemy obwiedniowe - dookoła drzwi. Jednakże drzwi antypaniczne w standardzie mają jeden rygiel. Inżynierowie cały czas pracują, unowocześniając systemy, dlatego nie można jednoznacznie powiedzieć, że jedna zasuwka jest i będzie wykorzystywana stale.

Funkcja Antypaniczna E

Funkcja wewnętrzna: Na stronie wewnętrznej drzwi zamontowana jest klamka lub dźwignia. W sytuacji paniki, przy wysuniętym ryglu, naciśnięcie klamki lub dźwigni skutkuje cofnięciem zasuwki i rygla. Gdy zamek jest odryglowany (rygiel i zasuwka schowany), rygiel można cofnąć za pomocą klamki lub dźwigni, a także przez manipulację kluczem. Zamek ryglowany i odryglowywany jest za pomocą klucza.

Funkcja zewnętrzna: Na zewnątrz drzwi zamontowana jest gałka. Gdy zamek jest odryglowany (rygiel i zasuwka schowany), zapadkę można cofnąć kluczem. Zamek jest ryglowany i odryglowywany od zewnątrz również za pomocą klucza.

Ta funkcja jest stosowana w drzwiach prowadzących do pomieszczeń grzewczych, urządzeń windowych, garaży podziemnych/na zewnątrz, magazynów, budynków firmowych, a także drzwi wejściowych do domów czynszowych i wielorodzinnych.

Funkcja Antypaniczna D

Funkcja wewnętrzna: Zamki wewnętrzne (strona zagrożenia) są wyposażone w klamkę lub dźwignię. W sytuacji awaryjnej, naciśnięcie klamki lub dźwigni przy wysuniętym ryglu powoduje cofnięcie zapadki i rygla. Zamek może być ryglowany i odryglowywany za pomocą klucza.

Funkcja zewnętrzna: Drzwi zewnętrzne są zaopatrzone w klamkę. Kiedy zamek jest odryglowany, zapadkę można cofnąć za pomocą klamki. Zamek rygluje się i odryglowuje za pomocą klucza. Gdy drzwi są otwarte od wewnątrz w sytuacji awaryjnej, zamek może być otwarty z zewnątrz za pomocą klamki lub drążka(naciśnięcie klamki powoduje cofnięcie zapadki). Gdy zamek jest zaryglowany (rygiel wysunięty), klamka jest dezaktywowana, co oznacza, że jej ruch nie uruchamia zapadki.

Ta funkcja jest stosowana w drzwiach ewakuacyjnych w budynkach administracyjnych/biurowych, domach seniora oraz bocznych drzwiach wejściowych (np. w szkołach i hotelach).

Funkcja Antypaniczna B

Znana również jako Funkcja Przestawna, z dwustronną klamką, jest przeznaczona dla budynków z publicznym dostępem: wewnętrzna klamka ma standardową funkcję antypaniczną, natomiast zewnętrzna klamka może być mechanicznie sprzęgana.

Funkcja wewnętrzna (przy wysuniętym ryglu, drzwi zamknięte): Na wewnętrznej stronie drzwi zamontowany jest drążek lub listwa naciskowa. Naciskanie na te elementy skutkuje odciągnięciem zapadki i wysuniętego rygla, co umożliwia otwarcie drzwi.

Funkcja zewnętrzna (przy wysuniętym ryglu, drzwi zamknięte): Na zewnątrz drzwi znajduje się klamka. Kiedy rygiel jest wysunięty lub w pozycji 0, klamka jest nieaktywna (nie powoduje uruchomienia zapadki). Drzwi można otworzyć dopiero po przełączeniu rygla. Zasadniczo, rygiel jest zamykany za pomocą klucza.

Funkcja wymuszonego zamknięcia Antypaniczna C

Zastosowanie: Przeznaczone do drzwi, które muszą zapobiegać nieautoryzowanemu otwarciu od strony zewnętrznej. Otwarcie drzwi od strony wewnętrznej (strona zagrożenia) jest zawsze możliwe, co zapewnia funkcję drzwi ewakuacyjnych.

Funkcja wewnętrzna: Na stronie wewnętrznej (strona zagrożenia) zlokalizowana jest klamka lub dźwignia przeciwpaniczna. W sytuacji zagrożenia, przy wysuniętej zasuwce, naciśnięcie tych elementów powoduje cofnięcie zapadki i zasuwki.

Funkcja zewnętrzna: Drzwi od strony zewnętrznej są wyposażone w klamkę. Gdy zasuwka zamka jest wysunięta, klamka jest nieaktywna (nie uruchamia zapadki). Drzwi mogą być otwarte od zewnątrz tylko za pomocą klucza, który musi być przekręcony we wkładce zgodnie z kierunkiem otwierania do pozycji krańcowej. To umożliwia aktywację orzecha, a drzwi mogą być otwarte za pomocą klamki. Drzwi mogą być otwierane klamką, dopóki klucz we wkładce znajduje się w pozycji krańcowej. Po wyjęciu klucza, klamka staje się nieaktywna.

Podsumowanie

Drzwi znajdujące się na drogach ewakuacyjnych są jednym z kluczowych elementów infrastruktury mającej gwarantować maksimum bezpieczeństwa ludzi przebywających w danym budynku. Przepisy prawne określają minimalne dopuszczalne wymiary drzwi ewakuacyjnych, sposób otwierania, a także (w określonych przypadkach) konieczność stosowania zamknięć przeciwpanicznych. Mądre i odpowiedzialne zastosowanie przepisów w praktyce ma w tym przypadku niebagatelne znaczenie. Pamiętajmy: odpowiednio duże przejście, wysokiej jakości zamki przeciwpaniczne i sprawność techniczna takich drzwi mogą kiedyś zadecydować o tym czy staną się one ratunkiem, czy pułapką dla ludzi próbujących uciec przed niebezpieczeństwem.